Umowa o pracę jest w Niemczech podstawową formą zatrudnienia. Jest ona z zasady zawierana pomiędzy pracownikiem a pracodawcą – reguluje ona wzajemne stosunku prawne, obowiązki oraz powinności, zarówno pracodawcy jak i pracownika.

Zawarcie niemieckiej umowy o pracę

W zasadzie jest dopuszczalna każda forma zawarcia stosunku pracy. Oznacza to, że wiążącą umową o pracę może być również forma ustna. Ze względu na możliwe komplikacje, jest to rozwiązanie wysoce ryzykowne i niezalecane, ponieważ pracownikowi w takim przypadku bardzo trudno dochodzić swoich praw. Jeśli zdarzy się tak, że pracownik zawarł taką umowę, w ciągu czterech tygodni należy zwrócić się do pracodawcy o pisemne potwierdzenie zakresu obowiązków. Zawarcie umowy o pracę na czas określony musi mieć zawszę formę pisemną. Jeśli ta forma nie jest zachowana, umowa jest traktowana jako zawarta na czas nieokreślony.

Treść niemieckiej umowy o pracę

Umowa o pracę powinna zostać podpisana przez pracownika, oraz przez pracodawcę. W umowie o pracę powinna znaleźć się data jej podpisania. Umowa musi definiować miejsce pracy, zakres obowiązków pracownika, wysokość wynagrodzenia oraz jego składniki. Umowy często zawierają okres próbny – może on trwać maksymalnie sześć miesięcy od daty rozpoczęcia pracy. W tym czasie obie strony mogą skorzystać z prawa jej wypowiedzenia z dwutygodniowym okresem ochronnym.

Umowa o pracę powinna być z definicji umową bezterminową. W wyjątkowych, zdefiniowanych w ustawie przypadkach, może ona zostać podpisana na czas określony. Jeśli taka sytuacja nie występuje, maksymalny okres trwania takiej umowy to dwa lata. Po tym czasie, umowa jest automatycznie zawierana na czas nieokreślony.

Jeśli miejsce pracy jest w Niemczech, prawym właściwym jest prawo niemieckie.

Czas pracy w Niemczech

Maksymalny czas pracy to osiem godzin dziennie. Istnieje możliwość przedłużenia pracy do dziesięciu godzin w ciągu dnia w wyjątkowych okolicznościach. Godziny pracy są obliczane w wymiarze tygodniowym – ilość godzin przepracowanych w tygodniu nie może wynosić więcej niż 48 godzin. Pracodawca ma obowiązek rejestracji nadgodzin. Informacje o przepracowanych nadgodzinach powinny być przechowywane przez okres dwóch lat. Zachęcamy Państwa do samodzielnego prowadzenia dokumentacji czasu pracy. W takiej dokumentacji, należy zapisać datę, godzinę rozpoczęcia i zakończenia pracy, oraz liczbę przepracowanych godzin.

Praca rozpoczyna się w miejscu pracy. Pracownik ma prawo do 11 godzinnego wypoczynku. Praca w niedziele i święta nie jest dozwolona.

Przepisy regulujące umowę o pracę w Niemczech

Poza podpisana umową, praca jest regulowana przez szereg aktów prawnych o szerszym zastosowaniu. Umowa o pracę nie może podważać lub zmieniać na niekorzyść pracownika zapisów następujących aktów prawnych:

• praw europejskich w zakresie praw socjalnych, swobód traktatowych i innych
• niemieckiej konstytucji
• przepisów prawa pracy
• umów taryfowych
• porozumień zakładowych
• lub praw zwyczajowych

 

 

Każda osoba zatrudniona na terenie Niemiec, ma zagwarantowane prawo do wypoczynku. Jest to zagwarantowane przez ustawę o wypoczynku (niem. BUrlG ).

Prawo do urlopu przedstawia się następująco:

• przy sześciodniowym tygodniu pracy – 24 dni
• przy pięciodniowym tygodniu pracy – 20 dni
• przy czterodniowym tygodniu pracy – 16 dni
• przy trzydniowym tygodniu pracy – 12 dni
• przy dwudniowym tygodniu pracy – 8 dni
• przy jednodniowym tygodniu pracy – 4 dni

Ilość przepracowanych godzin w ciągu dnia nie ma znaczenia. Ustawa gwarantuje minimalny wymiar urlopu. Często zdarza się, że pracodawca daje do dyspozycji pracownikom dodatkowe dni urlopowe. Dodatkowy urlop może być również częścią wynegocjowanych warunków w układach zbiorowych o pracę. Informacji o przysługujących dniach urlopu, należy szukać w podpisanej umowie o pracę oraz w dodatkowych załącznikach otrzymanych od pracodawcy.

Urlop w czasie okresu próbnego w Niemczech

Pracownik z reguły nie może korzystać z urlopu w czasie okresu próbnego. Nabywa on prawo do urlopu w wysokości 1/12 za każdy przepracowany miesiąc. Oznacza to, że pracownik zatrudniony na umowę o pracę w przypadku pięciodniowego tygodnia pracy nabywa po zakończeniu pierwszego miesiąca pracy prawo do jednego dnia urlopu wypoczynkowego, a po dwóch miesiącach do trzech dni urlopu wypoczynkowego (ponieważ 20 dni urlopu / 12 miesięcy x 2 miesiące = 3,333 dnia).

Odmowa udzielenia urlopu przez niemieckiego pracodawcę

Generalnie pracodawca powinien respektować życzenia pracownika dotyczące urlopu. Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu, jeśli istnieją ku temu ważne przesłanki – np. bez pracownika nie uda się zrealizować zamówień. Może się również zdarzyć, że inni pracownicy ze względu na posiadanie dzieci mają pierwszeństwo w kwestii urlopu.

Choroba w czasie urlopu

W przypadku zachorowania przez pracownika w czasie urlopu, należy udać się do lekarza po zwolnienie lekarskie. Jest ono podstawą do anulowania urlopu przez pracodawcę. Urlop nie przepada – musi on zostać wykorzystany przez pracownika w innym terminie. Jeśli z powodu choroby urlop nie mógł zostać wykorzystany przez pracownika, to przepada on po 15 miesiącach.

Wykorzystanie urlopu w nowym roku

Urlop musi zostać wykorzystany do 31 marca kolejnego roku.

 

W Niemczech obowiązuje minimalna płaca za wykonywaną pracę. Nie jest ona jednak wypłacana wszystkich zatrudnionym, obowiązuje szereg wyjątków:

• osoby młodociane (tz. mające mniej niż 18 lat w danym miesiącu kalendarzowym) bez wykształcenia zawodowego
• osoby pracujące w ramach kształcenia zawodowego (niem. Ausbildung), bez względu na wiek
• osoby długotrwale bezrobotne, zarejestrowane w niemieckim systemie socjalnym – po podjęciu zatrudnienia, przez pierwsze sześć miesięcy mogą one otrzymywać mniejsze wynagrodzenie
• praktykanci zobowiązani do odbycia obowiązkowej praktyki w ramach studiów, lub gdy praktyka jest dobrowolna i nie trwa dłużej niż trzy miesiące
• wolontariusze